Facebook datacenter Zeewolde, een CO2 drama

460.000 gezinnen raken groene stroom kwijt

Bron: Wim Schermer, via LinkedIn

Samenvatting
Zeewolde krijgt een groot datacenter van Facebook. Het stroomverbruik is even hoog als dat van 460.000 gezinnen. Met slechts 25% duurzame opwekking in Nederland slokt Facebook de duurzame stroom op die 460.000 gezinnen in Nederland nu nog krijgen.

Zij worden teruggeworpen op grijze stroom uit gas- en kolencentrales.

Door deze verdringing naar grijze stroom ontstaat er onvermijdelijk een EXTRA uitstoot van 695.000 ton CO2, elk jaar weer.

De investeringen die de Nederlandse belastingbetaler moet doen om Facebook van echte groene stroom te voorzien bedragen 839 miljoen euro.

Introductie
Nederlandse ambtenaren hebben in 18 landen over de hele wereld 28 kantoren om Nederland te ‘verkopen’ als vestigingsplaats. Dat lukt prima. Vooral mega datacenters als die van Google, Microsoft, Apple en nu ook Facebook strijken hier neer. Begrijpelijk, de voorwaarden zijn uitstekend, er zijn goede vlieg- en internetverbindingen en … er is ‘groene’ stroom.

Maar aan die ‘groene’ stroom zit een smerig luchtje, klimaat vernietigende CO2 uitstoot.

Facebook wil in Zeewolde een heel groot datacenter neerzetten. Het jaarlijkse stroomverbruik wordt 1.380 Gigawattuur. Dit is 1.380.000.000 ofwel 1,38 miljard kWh. Met deze hoeveelheid stroom kunnen 460.000 gezinnen van stroom worden voorzien.

Hiervan wordt 3,7% of 51 miljoen kWh opgewekt met zonnepanelen. Er moet dus 96,3% ofwel 1,33 miljard kWh liefst duurzaam worden opgewekt.

Facebook groene stroom, nou nee
Facebook krijgt ‘groene’ stroom van windmolens en zonneparken. Maar wacht … is die groene stroom er dan wel? Nou … nee. Als 460.000 gezinnen in Nederland nu groene stroom krijgen, is hun stroom van de ene op de andere dag niet groen meer. Er wordt namelijk nog maar 25% van de elektriciteit in Nederland echt duurzaam opgewekt met zon en wind. De dag dat Facebook wordt aangesloten op het stroomnet moeten 460.000 Nederlandse gezinnen hun groene stroom inleveren en krijgen die vervolgens stroom uit fossiele gas- en kolencentrales. En als die gezinnen, op papier, hun groene stroom houden, zal Facebook voor 96,3 % op fossiele stroom gaan draaien.

Verdringing
Het lichtnet is altijd in balans en zo gauw er ergens een windmolen uitvalt of er elektriciteit naar een electrolyser gaat om waterstof te maken, gaan de kolen- en gascentrales die ontbrekende capaciteit direct aanvullen. Dit heet verdringing.

Een windmolen heeft, door zijn productie, bouw en sloop aan het eind van zijn levensduur, een uitstoot van 14 gram CO2 per kWh. De uitstoot van kolen- gas- en kerncentrales, de zogenaamde grijze mix, bedraagt 523 gram CO2 per kWh. Dat is 37x zoveel.

Klimaat
Het klimaat lijdt ernstig onder CO2 (koolstofdioxide) uitstoot. De gevolgen zijn wereldwijd zichtbaar. Smeltende gletsjers, stijgende zeespiegel, steeds extremer weer met zware stormen en extreme neerslag of droogte. Klimaatwetenschappers waarschuwen wederom voor een onomkeerbare situatie als we niet snel maatregelen nemen.

CO2 die eenmaal is uitgestoten blijft 200 jaar rond de aarde hangen en warmt de aarde steeds verder op.

Rol overheid
De Tweede Kamer roept het kabinet op om de CO2 uitstoot te beperken maar legt vervuilende bedrijven geen strobreed in de weg. Opeenvolgende kabinetten zijn machteloos gebleken waar het gaat om effectieve maatregelen tegen grote vervuilers als Tata Steel IJmuiden, Schiphol/KLM, raffinaderijen en de boeren. De burgers moeten maximaal 100 km per uur rijden, een zielig lapmiddel.

Dan zou je zeggen probeer makkelijk vermijdbare CO2 uitstoot te voorkomen. Stuur stroom verslindende bedrijven waarvan op voorhand vaststaat dat deze alleen op fossiele stroom gaan draaien naar landen met een veel schonere elektriciteitsproductie. Nee hoor, het kabinet gaat actief de boer op om meer buitenlandse bedrijven naar ons land te halen.

De overheid weet donders goed dat er voor die bedrijven geen groene stroom is. De overheid is willens en wetens verantwoordelijk voor extreem veel meer CO2 uitstoot.

Gemeenten geen partij voor multinationals als Facebook
Gemeenten mochten tot nu zelf beslissen of een datacenter zich al dan niet in de gemeente mag vestigen. Een gemeenteraad in een dorp als Zeewolde, nog geen 25.000 inwoners, is helemaal niet in staat om dit soort ingrijpende beslissingen met kennis van zaken te nemen. Gemeenteraadsleden doen hun raadswerk erbij naast hun werk als bijvoorbeeld lokale slager, horecaondernemer of fietsenmaker. Zij missen de specifieke deskundigheid en sommige raadsleden verklaren zelfs geen tijd te hebben om de 7.000 pagina’s tellende raadsstukken rond dit dossier in Zeewolde te lezen.

Recent is die bevoegdheid door het kabinet voor 9 maanden in de ijskast gezet. Dit heet mosterd na de maaltijd, de grootste datacenters ter wereld staan al in Nederland.

Gevolgen voor de CO2 uitstoot van Facebook in Zeewolde
Nu we weten dat er nog lang geen 100% duurzame opwekking is en Facebook groene stroom krijgt, zullen 460.000 gezinnen hun groene stroom kwijtraken. De extra 1.328.940.000 kWh die Facebook nodig heeft gaan onvermijdelijk fossiel opgewekt worden. De extra CO2 uitstoot die dit oplevert is 1.328.940.000 kWh x 0,523 kg is 695.035.620 kg. Meer dan 695.000 ton EXTRA CO2 uitstoot, elk jaar weer. Dit gaat door tot er ruim meer dan 100% duurzame opwekking is. Dat gaat nog 20 tot 30 jaar duren.

Hoeveel kost het om Facebook van groene stroom te voorzien?
De overheid zou grote stroomverbruikers moeten verplichten te investeren om het geplande stroomverbruik duurzaam te – laten – produceren. Een 8 MW windturbine ver op zee produceert 35.040.000 kWh per jaar. Om 1,33 miljard kWh per jaar duurzaam te produceren zijn 38 windmolens van 8 MW nodig.

Een windmolen van 8 MW kost 18,4 miljoen euro. Benodigde investering 18,4 x 38 is 699 miljoen euro. Daar komt nog 20% bij voor de knooppunten op zee en aansluiting op de wal. De totale investering voor Facebook bedraagt dan 839 miljoen euro.

U mag raden wie die investeringskosten voor de kiezen krijgt, U en ik. Facebook in elk geval niet.

Hoe nu verder?
De overheid doet er goed aan eerst voor voldoende duurzame opwekking te zorgen. Nederland is in Europa een van de slechtst presterende landen. De prijs daarvoor wordt nu al betaald in de vorm van extreem hoge prijzen voor elektriciteit en gas. Onze afhankelijkheid van Rusland komt met de oorlog in Oekraïne in een schrijnend daglicht te staan.

Ook de door de overheid zo vurig gewenste electrolysers mogen geen doel zijn. De grote verliezen bij het omzetten van groene stroom in waterstof leveren direct een verdringing op naar opwekking met gas- en kolencentrales met de daarbij onvermijdelijk veel hogere CO2 uitstoot. En met een grotere afhankelijkheid van Rusland. Elke dag ontvangt Rusland uit de EU 600 miljoen euro voor geleverd gas, olie en kolen. Dat is voldoende om de oorlog in Oekraïne te financieren.

Gebruik groene stroom voor burgers en bedrijven die deze stroom direct gebruiken, o.m. voor verlichting, warmtepompen en het opladen van accu’s van elektrische auto’s.

En de industrie en de boeren dan?
De industrie die nu ernstig vervuilt zoals Tata Steel IJmuiden, Schiphol/KLM, de raffinaderijen en de boeren kunnen beter met steeds hogere CO2 heffingen worden geconfronteerd. Dit is het enige middel om die uitstoot te beperken. Zorg aan de Europese buitengrens voor een vergelijkbare CO2 heffing op producten uit landen die vervuilend produceren om een eerlijk speelveld te houden.

De industrie gaat dan vanzelf over op meer elektriciteit en later groene waterstof. Zweden kent al 30 jaar een CO2 heffing van 110 euro per ton. Dat heeft, samen met Noorwegen, geleid tot het grootste aandeel duurzame energie van heel Europa. Zweden zal ook het eerste land zijn waar grootschalig staal zal worden geproduceerd met echt groen geproduceerde waterstof.

Groene waterstof wordt sowieso een wereldmarkt en zal straks vooral met zonnestroom in zonrijke gebieden worden geproduceerd. Bedrijven die te laat met verduurzamen zijn begonnen, zoals Tata Steel IJmuiden, zullen de te laat gedane investeringen in groene waterstof niet rendabel kunnen maken en failliet gaan. Het eventueel door de overheid subsidiëren van Tata om deze op waterstof te laten overschakelen zal weggegooid geld blijken te zijn. Kent u het RSV debacle nog?

Het geforceerd ontwikkelen van een markt voor groene waterstof zonder eerst de noodzakelijke duurzame opwekking te bouwen, heeft tot gevolg dat beperking van de CO2 uitstoot een ‘mission impossible’ wordt.

Facebook toch maar niet in Zeewolde?
Het zou voor Nederland maar vooral voor het klimaat veel beter zijn als Facebook zijn datacenter plaatst waar echte groene stroom ruim voorhanden is. Landen als Noorwegen, Zweden en Canada hebben bijna 100% groene -waterkracht – stroom die niet tot gevolg heeft dat er 695.000 ton CO2 uitstoot per jaar de atmosfeer in gaat.

Nederland hoeft dan ook de 839 miljoen euro die nodig is om Facebook van echt groene stroom te voorzien, niet te investeren. En die 38 grote windmolens kun je sowieso bouwen en op het net aansluiten ten behoeve van burgers en bedrijven. Zoals eerder becijferd, met die 38 windturbines kunnen nog eens 460.000 gezinnen echt groene stroom gaan krijgen. Dat is in het huidige tijdgewricht waarin de energieprijzen de pan uitrijzen sowieso hard nodig.

De werkgelegenheid lijdt er niet onder als Facebook zich elders vestigt. Datacenters zijn volledig geautomatiseerd, er werkt maar een handjevol mensen.

De (stikstof)ruimte kan beter aan kleinere ondernemingen beschikbaar worden gesteld. Meer echte werkgelegenheid en geen problemen met een zee aan warm koelwater.
Tenslotte kan Tennet zijn schaarse capaciteit beter besteden aan het uitbreiden van het landelijke stroomnet dan aan een nieuw hoogspanningsstation uitsluitend voor Facebook.

Auteur: Wim Schermer, De Woude

Begaan met het milieu, rijdt elektrisch en woont, inclusief de elektrisch gereden kilometers, in een O-op-de-meter huis. Met dank aan een grondwater warmtepomp, 8 zonnepanelen op de eigen carport en 37 zonnepanelen op een boerendak in een postcoderoos regeling.